برخی اصطلاحات ومفاهیم اساسی جامعه شناختی- بخش اول

در اینجا تعدادی از اصطلاحات ومفاهیم اساسی علم جامعه شناسی بیان گردیده است لطفاَ برای مشاهده به ادامه مطلب رجوع نمایید. 

  

برخی اصطلاحات ومفا هیم جامعه شناختی- بخش اول

1-روش علمی: قابل اعتماد ترین وسیله برای کسب دانش واقعی در باره انسان ها

2-جامعه شناسی:بررسی علمی زندگی گروهی انسان ها و رفتار های اجتماعی ناشی از آن

3-روان شناسی اجتماعی:بررسی علمی رابطه فرد با گروه

4-منزلت: پایگاه اجتماعی فرد

5-ارزشها: احساسات ریشه داری که همه ی اعضای جامعه  در آن سهیمند.

6-منزلت انتسابی:منزلتی که از بدو تولد به کسی اختصاص می یابد.

7-منزلت اکتسابی:یک پایگاه اجتماعی که فرد از طریق سخت کوشی ولیاقتی که ازخود به خرج می دهد به دست می آورد.

8-الگوهای نقش:افرادی که ما برایشان ارزش قایل هستیم واز رفتارشان سرمشق می گیریم.

9-گروههای مرجع:الگوهایی اند که افراد در هنگام داوری وارزیابی شیوه اجرای نقش آ نها را معیار قرار می دهند.

10-نقش تجویز شده:شیوه ای که جامعه از ما انتظار داردنقش خاصی را مطابق آن انجام دهیم.

11.نقش کار بسته شده:شیوه ای که شخص در عمل آن را انجام می دهد.

12-دلزدگی از نقش: اجرای یک نقش  از روی بی علا قگی وبی تفاوتی.

13-فشار نقش: فرد نقشی را دارد که برای اجرای آن باید رفتارهایی داشته باشد که بعضی اوقات با هم متنا قضند.

14-نا همسازی منزلتی: هنگامی که فرد یک پایگاه بالایی را در ارتباط با یک منزلت وپایگاه پایینی را در ارتباط با منزلت دیگری را در اختیار دارد مانند شخصی که از یک خانواده یا طبقه بالا ست ولی مجبور است در یک سوپر مارکت به عنوان صندوقدار کار کند.

15-عرف: رسومی که دلالت های مهم شایست و ناشایست دارند ، عرف از آداب ورسوم اهمیت بیشتری دارد

16- آداب ورسوم:شیوه های عملکردی مرسوم وخو گرفته شده یک جامعه

یک توضییح: عرف ها در قوانین یا دین یک جامعه عجین شده اند  وسر پیچی از آنها مجازات،زندان پرداخت جریمه و.. به دنبال دارد ولی رعایت نکردن آداب ورسوم مجازاتی بسیار خفیف تر دارد.

17-فرهنگ آرمانی: الگوهای رفتاری آشکار ورسماَ پذیرفته شده اند.

18-فرهنگ واقعی: آن چیزی که مردم در عمل انجام می دهند.

19-واپسماندگی فرهنگی:عقب ماندگی عناصر غیر مادی فرهنگ نسبت به عناصر مادی آن

20-جنبه های مختلف فرهنگ: مادی-شناختی-سازمانی

21-جنبه مادی فرهنگ: ابزار ، مهارت ها

22-جنبه شناختی:ارزش ها،باور داشت ها، اسطوره ها ،ایدئولوژی ،رویکرد ها ، دانش

23- جنبه سازمانی : آداب ورسوم ، عرف ها ، قوانین ، نقش ها

24- عنصر فرهنگی : کوچکترین واحد فرهنگ . مانند یک چوب دستی(عنصرمادی) ودست دادن ( عنصر غیر مادی)

25-ضربه فرهنگی : وضعیتی که فرد فرهنگ بومی خود را ترک می کند و وارد یک فرهنگ بیگانه می شود که در باور داشت های بنیادی شان با آن ها سهیم نیست.

26- دگرگونی فرهنگی: زمانی رخ می دهد که افراد شیوه های تازه ای را در زندگی پذیرا شوند.

27-تداوم فرهنگی : گرایش یک فرهنگ به عدم تغییر.

28-هنجار فرهنگی : آن چیزی است که گروه از نظر رفتاری وفکری از اعضای خود انتظار دارد.

29-نسبیت فرهنگی :هر فرهنگی برای خود میزان ها ، هنجارها وارزش هایی دارد عنصری که در یک فرهنگ عامل استواری

است در فرهنگ دیگر ممکن است عامل مخل باشد.

30-ضد فر هنگ : گروهی که هنجار های فرهنگ غالب را نمی پذ یرند.

31-فرهنگ پذیری:  استفراض عناصری از یک فرهنگ بیگانه

32-خرده فرهنگ : در داخل هر فرهنگی خرده فرهنگ هایی وجود دارند که به دلیل پذیرش بسیاری از هنجار های آن به فرهنگ بزر گ تر وابستگی دارند ولی به دلیل اینکه هر خرده فرهنگی هنجار های مخصوصی برای خود دارند از فرهنگ بزرگ تر متمایز شده اند.  

33-عینیت : ارزیابی به شیوه ی غیر جانبدارانه

34-  قوم پرستی : برتر دانستن یک فرهنگ نسبت به فر هنگ های دیگر یا گرایش افراد یک جامعه به برتر دانستن فرهنگ خود نسبت به فر هنگ های دیگر

35-تجمع :گروهی از افراد که به طور طبیعی گرد هم آمده اند مانند مسافران یک اتوبوس ،تماشاگران بازی فوتبال

36-رده : تعدادی از افراد که برخی ویژ گی های مشترک دارند مانند مردمی که در یک گروه سنی. زمینه قومی.نژادی. جنسی و.... هستند.

37-گروه : تعدادی از افراد که در نوعی الگوی کنش متقابل ومنظم سهیمند. اعضای یک باشگاه و...

38-گروه ارادی :افرادی که خودشان گروه را انتخاب نکرده اند سربازان وظیفه در ارتش و....

39- گروه غیر ارادی : گروههایی که به انتخاب خود افراد باشد. دانشجویان یک دانشگاه..

 40- گروه خودی :به گروههای  که فرد در حضور آن احساس راحتی آسودگی وفراغت می کند مانند خانواده.

41-گروه بیرونی : تعدادی از افرادی که شخص احساس می کند با آنها فصل مشترکی ندار د یا به این گروه تعلق ندارد.

42-گروه اولین : گروههایی کوچک با پیوند های نزدیک،صمیمانه.شخصی.علاقه به رفاه همدیگر.همکاری.اعتماد متقابل

43-کروه دومین: گروههایی با تعداد افرادی نسبتاَزیاد که روابط افراد بیشتر بر مبنای رقابت .نفع شخصی. کارآیی. پیشرفت وتخصص مبتنی است.

44-الگوی عمل یا هنجار: بایدو نباید هایی که به رفتار روزمره ما در زندگی جهت می دهدو در صورت انجام ندادن بامجازات روبرو می شویم .

45-هنجار تجویزی :کارهایی راکه شخص باید انجام دهد مشخص می کند مانند مراقبت از کودکان. پرداخت به موقع مالیات

46- هنجار تحذیری:کارهایی را که شخص نباید انجام دهد مشخص می کند مانند آدم کشی

47-بوم شناسی: رابطه ی بین همه صورت های زندگی ومحیط

48- بوم شناسی شهری: بررسی رابطه ی بین جمعیت یک شهر وفضاهای اجتماعی قابل استفاده برای آنها

49-انشعاب بوم شناسی: تمرکز قشر های مشابه مردم وتمرکز صنف ها وفعا لیت های مشابه

50-انفجار جمعیت : در کشورهای در حال توسعه به دلیل کاهش نرخ مرگ ومیر وثابت ماندن نرخ زاد وولد  رخ  می دهد.